Dear Parishioners,
The celebration of the feast of the Nativity of Christ in the Orthodox Church is patterned after the celebration of the feast of the Lord’s Resurrection. A fast of forty days precedes the feast, with special preparatory days announcing the approaching birth of the Saviour. Thus, on St. Andrew’s Day (November 30) and St. Nicholas Day (December 6) songs are sung to announce the coming birthday of the Lord.
“Adorn yourself, O Cavern. Make ready, O Manger. O Shepherds and wisemen, bring your gifts and bear witness. For the Virgin is coming bearing Christ in her womb…” (Vesperal Hymn of St. Nicholas Day)
On the eve of Christmas, the Matins, the Royal Hours are read and the Divine Liturgy of St. Basil is served with Vespers. At these services the Old Testamental prophecies of Christ’ s birth are chanted, emphasizing the prophecy of Micah which foretells Bethlehem as the birthplace of the Saviour, and the prophecies of Isaiah about the appearance and character of the Messiah:
“The Lord himself will give you a sign. Behold a virgin shall conceive and bear a son, and shall call his name Emmanuel, which translated is, God with us.” (Isaiah 7:14-15)
“God is with us, understand all you nations, and submit yourselves, for God is with us.” (Isaiah 8:9)
“For unto us a child is born, unto us a son is given; and the government shall be upon his shoulders and his name shall be called Wonderful, Counselor, the Everlasting Father, the Prince of Peace. Of the increase of his government and peace there will be no end.” (Isaiah 9:6-7)
The Vigil of Christmas begins with Great Compline, highlighted once again by the solemn chanting of “God is with us” and the words of the prophecy of Isaiah.
At the Compline there is also the singing of the Troparion and Kontakion of the feast along with the special hymns glorifying the Savior’s birth.
At the beginning of the Christmas Matins, which together with the Compline form the Christmas Vigil, the six matinal psalms begin as usual with the words: Glory to God in the highest and on earth peace, good will among men. (Luke 2:14)
At the Christmas services these words of the angelic song are normally sung with great solemnity rather than being chanted as at the daily service. The Christmas Martins proceed as usual. The gospel reading from Matthew (1:18-25) tells of the birth of Christ, and all of the hymns and verses glorify his appearance on earth.
“Christ is born, glorify him. Christ is from heaven, go to meet him. Christ is on earth, be you lifted up. Sing to the Lord, all the earth. Sing out with gladness, all you people. For he is glorified.” (First Ode of the Christmas Canon)
The Christmas Liturgy begins with psalms of glorification and praise. The troparion and kontakion mark the entrance with the Book of Gospels. The baptismal line from Galatians 3:27 once again replaces the Thrice-Holy. The Epistle teaching is from Galatians.
But when the time had fully come, God sent forth his Son born of a woman, born under the law, to the redeem those who were under the law, so that we might receive adoption as sons. And because you are sons, God has sent the Spirit of his Son into our hearts, crying, “Abba! “Father!” So thought God, you are no longer a slave but a son, and if a son then an heir. (Galatians 4:4-17)
The Gospel reading is the familiar Christmas story from Matthew (2:1-12), and the liturgy continues in the normal fashion. A specific two-day celebration follows dedicated to Mary the Theotokos and St. Stephen the First Martyr. The period of Christmas rejoicing extends to Epiphany during which time the Christmas song are sung and fasting and kneeling in prayer are not called for by the Church.
The feast of Christmas is formally entitled the Nativity in the Flesh of our Lord and God and Saviour Jesus Christ. At Christmas we celebrate the birth as a man of the Son of God, the one who together with the Father and the Holy Spirit is truly God from all eternity. Thus we sing in the Church.
“Today the Virgin gives birth to the Transcendent One, and the earth offers a cave to the Unapproachable One! Angels, with shepherds, glorify Him! The wise men journey with the star! Since for our sake the Eternal God is born as a little child.” (Kontakion)
The feast of Christmas was not a separate feast for the first four centuries of Christian history. It was celebrated with Epiphany in the one great feast of God’s appearance our earth in the form of the human Messiah of Israel. The Nativity began to be celebrated as such on the twenty-fifth of December in order to offset the began festival of the Invincible Sun which occurred on that day. It was established by the Church quiet consciously as an attempt to defeat the false religion of the heathens. Thus, we discover the troparion of the feast making a polemic against the worship of the sun and the stars and calling for the adoration of Christ, the True Sun of Rightneousness (Malachi 4:2), who is himself worshipped by all of the elements of nature.
“Your Nativity, O Christ our God, has shone to the world the light of wisdom! For by it, those who worshipped the stars were taught by a star to adore You, the Sun of Righteousness and to know You, the Orient from the high (Luke 1:78, translated as Dawn or Dayspring). O Lord glory to You!” (Troparion)
The feast of Christmas is the celebration of the word’s salvation through the Son of God who became man for our sake that, through him, we might ourselves become divine, sons of God the Father by the indewelling of His Holy Spirit in us.
With love in the Incarnate Christ
Fr. Anargyros
Αγαπητοί μου Χριστιανοί,
Όλα τα σπουδαία αληθινά και μεγάλα πράγματα έγιναν και γίνονται σ’ αυτόν τον κόσμο με την πιο μεγάλη ησυχία, ειρήνη και ταπείνωση.
Ειρηνικά και αθόρυβα πίπτει το σιτάρι είς το χώμα, για να φυτρώση έπειτα και να μας δώσει το ψωμί, που είναι το πιο απαραίτητο στοιχείο της σωματικής υγείας και ζωής μας. Ειρηνικά και αθόρυβα πίπτει είς την γήν η ευεργετική βροχή, που είναι απαραίτητη, για να ζωογονήση τα δένδρα, τα φυτά, τα ζώα και αυτόν ακόμη τον άνθρωπον. Ειρηνικά και αθόρυβα ανατέλλει κάθε πρωί ο ήλιος, που δίδει ζωήν, με το φώς και την θερμότητα του εις ολόκληρον την κτίσιν. Και ειρηνικά και αθόρυβα και με άπειρον ταπείνωσιν έγινε το πιο μεγάλο γεγονός της ιστορίας, που αυτάς τας ημέρας πάλιν εορτάζομεν, ο Θεός παρουσιάσθη είς την γήν ώς άνθρωπος, δια να ζήσει ώς άνθρωπος μαζί με τους ανθρώπους, δια να τους βοηθήσει να λησμονήσουν και να θάψουν τον παλαιόν τους άνθρωπον και να γίνουν καινούργιοι κατά την ψυχήν, την καρδίαν και όλην τους την ζωήν.
Ούτε σάλπιγγες, ούτε κανονιοβολισμοί, ούτε ζητωκραυγές ηκούσθησαν, ούτε πανηγυρισμοί έλαβαν χώραν, όταν ως άνθρωπος εγεννάτο ο Βασιλεύς των βασιλέων, ο Κύριος των κυρίων, ο Δημιουργός και προνοητής του σύμπαντος, όταν ανέτελλεν ο αδύνατος, ο ακηλίδωτος, ο ανέσπερος ήλιος της δικαιοσύνης, ο Σωτήρ του κόσμου, ο Ιησούς Χριστός, Σταύλος, φάτνη, άλογα, ζώα και ανέκφραστος πτωχεία και ταπείνωσις ήσαν το περιβάλον, είς το οποίον ο άπειρος Θεός εφανερώθη ώς άνθρωπος πεπερασμένος.
Κατ’ αυτόν τον τρόπον συνέβη το πιο μεγάλο γεγονός της ιστορίας: έγινε ο Θεός άνθρωπος, δια να βοηθήσει τον άνθρωπο να γίνει Θεός, όπως ήταν προωρισμένος, όταν βγήκε απο τα χέρια του Δημιουργού. Να βοηθήσει τον άνθρωπο να γίνει θεός. Να το πιο μεγάλο γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητος, ύστερα απο την Γέννησιν του Θείου Βρέφους είς την Βηθλεέμ πρό 2020 ετών: η πνευματική αναγέννησης του ανθρώπου, του χριστιανού, που γίνεται και αυτή ειρηνικά, αθόρυβα μέσα σε βαθύτατη ταπείνωση, όπως ειρηνικά, αθόρυβα πίπτει το σιτάρι στο χώμα και γίνεται αργότερα ψωμί, πίπτει η βροχή είς την γήν και την ζωογονεί, ανατέλλει ο ήλιος κάθε πρωί και δίδει ζωήν είς ολόκληρον την κτίσιν. Και μόνον τότε – όταν δηλαδή γίνεται το πιο μεγάλο γεγονός μετά το θαύμα της Βηθλεέμ, η πνευματική αναγέννησις του ανθρώπου – τότε μόνον και σάλπιγγες και αλαλαγμοί και ζητωκραυγαί ακούονται και χαρά γίνεται και αγαλλίασις. Πού; όχι επί της γής αλλά έν ουρανοίς. «Χαρά γίνεται έν ουρανό επί ένι αμαρτωλώ μετανοούντι».
Κάθε χριστιανική ψυχή έχει ή μάλλον πρέπει να έχει τα Χριστούγεννά της. Είς κάθε χριστιανική ψυχή πρέπει να έλθει η στιγμή να γεννηθεί πραγματικά εντός της ο Χριστός. Και αυτό ακριβώς μας υπενθυμίζουν κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα: να ζήσουμε με την ταπείνωσι μέσα είς την οποίαν ο Θεός έγινεν άνθρωπος, να ζήσουμε την διδασκαλίαν και την ζωήν αυτού του Σωτήρος και Λυτρωτού μας, για να αισθανθούμε πραγματική εντός μας την ησυχία, την ειρήνη, που συνοδεύουν το πιο μεγάλο γεγονός μετά την Βηθλεέμ, την πνευματικήν μας αναγέννηση.
Με αγάπη Χριστού
Πατήρ Ανάργυρος